شنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ - 
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آن‌ها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آن‌ها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
کتاب شوپنهاور؛
ابطحی مترجم کتاب «شوپنهاور» گفت: شوپنهاور با فاصله گرفتن از «فلسفه دانشگاهی» به نوعی نشان داد که وی «برای فلسفه و نه از فلسفه» زندگی می‌کند. علاوه بر این وی روشن‌اندیش و سبک‌شناس استثنایی است که نه تنها زبان فلسفی را تحریف نکرد، بلکه به آن شفافیت و درخشش بیشتری نیز بخشید.
کد خبر: ۳۵۵۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۷
حسین هوشمند؛
مقاله حاضر ضمن تفکیک بین دو برداشت از روشن اندیشی، موسوم به روشن اندیشی رادیکال یا حداکثری و روشن اندیشی منعطف یا حداقلی، به تبیین و دفاع از روشن اندیشی حداقلی و کثرتگرا می‌پردازد و آنرا بمنزله طرحی برای بازنگری و بازسازی روشنفکری دینی که اکنون به روشن اندیشی حداکثری گرایش یافته است ارائه می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۰۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰
شیدا نصیری نوشت:
باومگارتن معتقد بود هدف استتیک، کمالِ شناخت محسوسات است و کمال شناخت محسوسات چیزی نیست مگر امر زیبا. امر زیبا مشخص‌ترین و بهترین نمونه‌ی امر محسوس است که به بهترین شکل به ذهن ورود می‌یابد. بدین ترتیب استتیک به عنوان علم زیبایی شناسی، به عنوان علمی که درباره‌ی هنر و امر زیبا تأمل می‌کند در این میانه‌ی قرن هجدهم باب شد.
کد خبر: ۳۱۰۷۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۹
فلسفه و تدبر؛
موضوع این درس‌گفتارها ناظر به غایت‌شناسی (teleology) است. این مسأله در آثار سه فیلسوف مهم تاریخ فلسفه، ارسطو، کانت و هگل دنبال می‌شود.
کد خبر: ۲۷۷۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
کرسی‌های نظریه پردازی؛
کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره کرسی ترویجی بررسی نقش سکولاریزم و اومانیسم در شکل گیری ایدئالیسم استعلایی کانت برگزار شد.
کد خبر: ۲۰۳۵۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۵
نسبت شعر و فلسفه در جهان اندیشگی داریوش شایگان؛
کتاب «از کران تا کران از دریا به دریا» برگردان مجموعه اشعار داریوش شایگان از فرانسه به فارسی است که به‌تازگی با ترجمه گلنار گلناریان و به همت نشر شهاب ثاقب روانه بازار نشر شده است. پنجم اسفند ماه به همت مجله بخارا جلسه رونمایی این کتاب در خانه اندیشمندان علوم‌انسانی برگزار شد. محمدمنصورهاشمی ازجمله سخنرانان این جلسه بود که با الهام از مقدمه‌ای که هانری کربن بر مجموعه اشعار شایگان به زبان فرانسه نگاشته است به «نسبت شعر و فلسفه و جمع این دو در جهان اندیشگی شایگان» پرداخت.
کد خبر: ۱۹۱۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۰۸
حماسۀ حقیقت
در سنت دانشگاهیِ عصر ما، آنچه می‌خواهد فلسفه را از هر دانش دیگری جدا کند استدلال عقلانی است. اما وقتی به آثار بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان سرک می‌کشیم، چیز دیگری فاش می‌شود: فلسفه از اساس به شعر و داستان آمیخته شده، تاحدی که گاه نمی‌توان فرق فیلسوف و شاعر را فهمید: «تمثیل غار» افلاطون قصه‌ای خیالی است، و داستان «ابراهیم نبی» جان کلامِ فلسفۀ کیرکگور محسوب می‌شود. از سوی دیگر، واقعاً چه کسی می‌گوید اشعار شاعرانی همچون دانته و گوته ربطی به فلسفه ندارند؟
کد خبر: ۱۸۴۳۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۳
بررسی کتاب «کانت و مارکس» اثر کوجین کاراتانی؛
«دگرسنجی» کوجین کاراتانی مفیدترین و مهم‌ترین کتاب فلسفه/نظریه است که این ایام خوانده‌ام. (ممنونم از جودی دین به خاطر اشاره به این کتاب و ژیژک به خاطر نوشتن مطلبی درباره آن). منظورم این است که مفید و مهم برای من؛ ممکن است کانون توجه کتاب برای کسانی که دل‌مشغولی‌های خاص مرا ندارند زیاده تخصصی و محدود باشد. سال‌های سال است می‌کوشم شیوه‌هایی بیابم که مارکس را به کانت پیوند بزند: این دقیقا کاری است که کاراتانی در اینجا می‌کند.
کد خبر: ۱۵۹۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۰۹
معرفی کتاب؛
به تازگی کتاب دیگری به همت انتشارات ققنوس منتشر شده که از طریق بررسی تفاوت رویكرد كانت و هگل درخصوص مفهوم ابژه، تمایزات ایدئالیسم این دو متفكر را توضیح می‌دهد: «وحدت اشيا: هگل، كانت و ساختار ابژه» اثر رابرت استرن. نویسنده در این کتاب مي‌كوشد با طرح مساله وحدت و كثرت، فلسفه هگل را در پرتو تقابلش با فلسفه كانت توضيح دهد. كتاب حاضر در پنج فصل تنظیم شده است.
کد خبر: ۱۴۱۴۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۵
عبدالحسین خسروپناه؛
انتقاداتی به جایگاه علمی «عبدالحسین خسروپناه» در روزنامه‌ی شرق و همچنین برخی رسانه‌های مجازی منتشر شد که واکنش‌های خسروپناه و موافقان او را به دنبال داشت؛ متن یادداشت‌های جمع آوری شده را در متن زیر بخوانید.
کد خبر: ۱۳۸۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۳
در گفتگو با محمدمنصور هاشمی؛
محمدمنصور هاشمی، نویسنده و پژوهشگر فلسفه گفت: بخشی از بهترین آثار فلسفی دنیا آثاری است برخوردار از فصاحت و بلاغت ادیبانه. کسی که نویسنده خوبی نباشد به راحتی به عنوان فیلسوف مطرح نمی‌شود.
کد خبر: ۴۸۸۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۱۰
در جلسه 556 هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خرید 42 هزار و 260 نسخه کتاب به تصویب رسید.
کد خبر: ۲۵۸۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۰۳
با داستان‌های تازه از محمود دولت‌آبادی و علی‌اشرف درویشیان؛
در اولین روزهای اردیبهشت‌ماه، کتاب‌های جدیدی که به قول متصدیان فروش شهر کتاب خرمشهر تعداد فروش و میزان استقبال از آن‌ها آنقدری باشد که به چشم بیاید، در لیست پرفروش‌ها دیده نمی‌شود.
کد خبر: ۱۵۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۲/۱۰